دار ورنی چهارچوبی مربع شکل است که تنها اختصاص به ورنی نداشته برای قالی بافی هم استفاده می شود و شامل اجزاء: سردار، زیردار، چپ رو، راست رو، ستونهای وسط، کوجو، چوب هاف، نیمکت یا تخته بند و گوه (برای دارهای چوبی) می باشد.
طول دار ورنی (درازای چپ رو و راست رو) مساوی است با نصف طول ورنی + ۳۰ سانتیمتر و عرض آن (طول سردار و زیردار) برابر است با عرض ورنی + ۲۰ سانتیمتر، دار ورنی به دو صورت افقی و عمودی است که دار افقی معمولاً در عشایر کوچ رو (به دلیل ارتفاع کم چادرهای عشایری) و دار عمودی معمولاً در ورنی های شهری استفاده می شود. برای ورنی بافی خامه ها کلاف نمی شود و به اندازه ۴۰ سانتیمتر بریده شده به صورت بسته هایی که به آن آسما (آویزان) می گویند در بالای دار آویزان می شود.
شکل دار ورنی، افقی است. معمولا ابعاد آن ۵/۱*۲ متر است. (البته امروزه بافت ورنی‌های کنارهای و اندازه فرش‌های ۴*۳ متری نیز جهت فروش بافته می‌شود) در ورنی‌بافی هر رشته به تار و پود گره می‌خورد، اما همچون قالی، گره‌ها از روی کار نبوده و بعد از تابیدن نخ به دور تار در پشت کار می‌رود و بریده نمی‌شود. از نظر رنگ و زمینه بهترین نوع ورنی، زمینه مسی و فیروزه‌ای است که ارزش تجارتی زیاد دارد.
بعد از برپا کردن دار که اصطلاحا هاناhana نامیده می‌شود، نخ‌های تار که از جنس پنبه که اریشaris نامیده می‌شود که با عبور دادن از چوب‌های بالا و پایین دار، کشیده می‌شود.
سپس چوب نازکی را در میان تارها رد کرده به نحوی که ۲ تار در بالای چوب باشد و ۲ تار در زیر چوب. عملکرد این چوب جابه‌جا کردن‌تارها در حین کار در مواقع لازم است.
سپس با نخ تار(پنبه‌ای)به اندازه ۴ سانتیمتر همانند بافت گلیم‌بافی(یک نخ از رو یک نخ از زیر)می‌بافند و چند بار روی نخ‌ها با دفه(dafa)می‌کوبند، تا تارها و پودها به هم تنیده شوند.
بعد از آن با توجه به طرح‌های مورد نظر خود که عموما، طرح‌های ذهنی و بدون نقشه است و زمینه اصلی که عموما طرح‌های ذهنی و بدون نقشه است و زمینه اصلی که عموما یکرنگ است،(مسی، فیروزه‌ای و سفید) طرح‌های مورد را می‌بافند، نقوش متداول، سماور، نعلبکی، ایتکان، قوری،گل، روباه، خروس، بوقلمون، مار، سگ، شتر، شترمرغ، جیران، آلمل، دوه بوینی، زرحشیه، زینگرو، قیزیلگول، گلدان،ئیلن، چاخماق، جوجه و بالاترین طرح قیناخ qynax (یا قایق)است، که به‌صورت ۳ عدد در وسط کار بافته شده و طرح‌های اشیا و حیوانات در اطراف و زمینه کف بافته می‌شود.
بعد از برپا نمودن دار (هانا) معمولا استاد کار، با استفاده از کمک شاگرد نخ‌های پنبه‌ای اریش (ariŝ) را (تار) با عبور دادن از دو چوب عمودی هانا، میکشد.
در حین کار، چوبی نازک را به صورت افقی مابین تارها میگذارد. این چوب مانع از مخلوط شدن تارها در حین کار می‌شود.
سپس به اندازه ۲ سانتیمتر با نخ تار همانند بافت گلیم یک به یک نخ پود را از لای تارها رد می‌کند و چند بار هم با دفه بر روی آن می کوبد تا در هم خوب تنیده شود. بعد از آن با استفاده از نخ‌های پشمی در الوان مختلف نقوش مورد نظر را بر روی کار می‌بافد. بافت ورنی همانند بافت گلیم است و بعد از پیچاندن نخ پشمی از پشت تار (به صورت یک به یک) اضافه نخ پشمی به پشت کار منتقل می‌شود. در این روش طرز بافت مانند گلیم بافی و گره نمی‌خورد.
(3 votes, average: 4٫00 out of 5)
Loading...
سلام روزتون بخیر تندرستی
واقعا مفید بود برام من اینجارو سیو کردم تا دوباره بیام
خواستم نظر بزارم خستگیتون بره / پخش تراکت
ممنون