وقتی دشمنی به مارمولک حمله میکند مارمولک اغلب از معرکه میگریزد_مارمولک ها خیلی سریع می دوند_اما گاهی جانور قسمتی از دم خود را به جای میگذارد.دم جداشده تا مدتی تکان میخورد و تقلا میکند.این حرکت دشمن را گیج میکند و مارمولک فرصت میابد تا از مهلکه بگریزد این شیوه دفاعی در برابر دشمنان است.
استخوان های دم مارمولک ارتباط ضعیفی با یکدیگر دارند طوری که هرقسمت از دم به راحتی از تنه اصلی جانور جدا می شود. مارمولک ها دمشان را برای فرار از دست شکارچیان از دست میدهند.حتی پس از این که دم مارمولک ها کنده شد؛فعالیت عضله ی آن ادامه می یابد! مارمولک‌ها در زمان احساس خطر و بخصوص زمانی که توسط شگارگری احساس خطر میکنند یا به هنگام اسارت در چنگال شکارچی به معنی انتخاب بین مرگ و زندگی است. اغلب برای گریز از چنگ شکارگران از دمشان چشم پوشی میکنند. این فرآیند را خودبُری (autotomy) می‌نامند که در ادامه بیشتر با فلسفه آن بیشتر آشنا می شویم.
این کار(قطع شدن دم) برای مارمولک ها دو فایده دارد :
اول اینکه پس از کنده شدن (جدا شدن دم از مارمولک)، فعالیت عضله ای دم مارمولک ادامه می یابد و طوری تکان می خورد که انگار که زنده است. این زایده ی بی سر شکار چیان را مبهوت می کند و چند لحظه ی پر ارزش در اختیار مارمولک قرار میدهد تا بدون آسیب دیدن بگریزد.
دوم اینکه کنده شدن دم باعث سبک شدن وزن مارمولک شده و راحت تر می تواند از چنگ شکارگر خلاص شود.
البته مارمولک دم بریده بعد از مدتی به جای دم اصلی ساخته شده از مهره و استخوان، یک دم دیگر از جنس غضروف پیدا خواهد کرد.
برای باز سازی دم مقدار زیادی انرژی باید صرف کند و هم چنان که مارمولک پیر تر می شود. دم آن ها رنگارنگی کم تری پیدا کرده و برای شکارچیان جذابیت کم تری پیدا می کند.
چگونگی و زمان انجام این کار بستگی دارد به تاریخچه‌ی تکاملی آنها و رابطه‌ی پیچیده‌ای که بین سود و زیان ناشی این کار وجود دارد. رها کردن بخشی از بدن، کار عجیبی به نظر می‌رسد.
وقتی دم جدا شد خون زیادی از بدن جانور نمیرود.زیرا انتهای عروق خونی در این ناحیه مسدود است.بنابراین مارمولک میتواند از دم خود خلاص میشود و خیلی زود دم جدیدی داشته باشد.
این جانوران تخم گذارند و اغلب از حشرات تغذیه میکنند.بعضی از مارمولک های آفریقایی از درخت ها بالا میروند.بعضی از آنها بین پاهای جلویی و عقبی خود پره پوستی خاصی دارند که به کمک آن میتوانند از یک درخت روی درخت دیگر بپرند.حتی بعضی از مارمولک ها شنا میکنند یا در هوا سر میخورند.
خرچنگ ها هم میتوانند مثل مارمولک ها عمل کنند و هنگام مواجهه با خطر پای خود را قطع کنند.وقتی یک ماهی پای خرچنگی را میگیرد خرچنگ پایش را از خود جدا میکند و میگریزد.این شیوه ای دفاعی است که به جانوران کمک میکند تا زنده بمانند
جانوران دیگری نیز وجود دارند که در هنگام احساس خطر قسمت‌هایی از بدن خود را به راحتی می‌اندازند. از جمله : سیاری از سمندرها دم خود را رها میکنند، ستاره‌ی دریایی، عنکبوت، خرچنگ، و بعضی از حشرات، بازوها یا ساق‌هایشان را جا می‌گذارند.
خودبری یا “قطع عضو خود” رفتاری است که توسط برخی جانوران برای دفاع از خود و برای فرار از دست شکارچیان یا پرت کردن حواس شکارچی نشان داده میشود. عضو قطع شده ممکن است بعداً دوباره رشد کند. در واقع کندن این عضو علاوه بر پرت کردن حواس شکارچی وزن جانور را نیز سبک کرده و به فرار راحت‌تر آن کمک میکند.
این رفتار در میان خزندگان، دوزیستان و پستانداران دیده میشود. مهره‌داران و بی‌مهرگان هر دو این رفتار را نشان میدهند. بیش از ۲۰۰ گونه از بی‌مهرگان از خودبُری برای دفاع از خود استفاده میکنند.
یک مثال بسیار معروف خودبری قطع دم مارمولک توسط خودش است. دم مارمولک وقتی کنده میشود به مدت حدود ۵ دقیقه جست و خیز میکند. برخی اوقات اگر مارمولک‌ها را در دست بگیرید نیز ممکن است بترسند و دم خود را قطع کنند.
(43 votes, average: 4٫81 out of 5)
Loading...
ممنونم از مطلب خوبتون لطف فیلم هم اگه بود شیر کنین آقای هاتفی
چشم حتما ممنون از ایده خوبتون
عالی بود
بعد از قطع شدن دم مارمولک زنده میمونن؟ و اینکه آیا دوباره دم در میارن؟
بعد از قطع شدن دوباره دم در میارن؟؟
با سلام و خسته نباشید مطالب خیلی مفید و اموزنده است در مورد اموزش صحبت با ناشنوایان میشه مطالب جدید دیگر اضافه کنید
چه جالب بعد از قطع شدن دوباره دم در میارن؟