چگونه زری بافی انجام دهیم؟؟
زری بافی
زری بافی
مواد اولیه پارچههای زربفت، از بهترین نوع ابریشم طبیعی ایران انتخاب میشود. همچنین یکی از مهمترین مواد اولیه، گلابتون است. از گلابتون بیشتر در بافت پارچههای زربفت استفاده میشود. آن چیزی که باعث درخشش و گرانبهایی ویژهٔ پارچههای زربفت میشود، گلابتون است.
گلابتون
گُلابِتون رشتهای سیمی بسیار نازک است که درون آن یک رشته نخ ابریشم قرار دارد و بر روی آن، لایهای از زر (طلا) کشیده شدهاست
گلابتون دو نوع است:
گلابتون خارجی
گلابتون ایرانی
گلابتون خارجی از هند میآید و بسیار ظریف است. گلابتون ایرانی هم تنها در اصفهان ساخته میشود. انواع گلابتون با توجه به کاربرد
گلابتون ۸۰۰ (درشت)
گلابتون ۱۲۰۰ (نازک)
گلابتون ۱۸۰۰ (ریزه)
گلابتون زنجیرهای (گلابتون حلقهای شکل به رنگ سفید و زرد)
در کارگاه زریبافی دو نوع دستگاه بافندگی وجود دارد
دستگاههای بافندگی جعبهای (ژاکارد)
دستگاههای بافندگی بدون جعبه (دستوری یا گوشوارهای)
با استفاده از این دو دستگاه سه نوع پارچهٔ زربفت تهیه و تولید میشود
پارچههای زربفت اصلسی
پارچههای زربفت دارایی
پارچههای زربفت اصلسی و دارایی
رنگها و نقشهای دورهٔ هخامنشی معمولاً در رنگ آبی، سرخ، قهوهای، سفید، ارغوانی، زرد روشن و بنفش در زمینههای طلا، نقره و آبی روشن با نقشهایی از اشکال دایره، مثلث و انواع گل و برگها و خطوطهای متوازی و شیرهای بالدار و عقاب بوده است. در دورهٔ اشکانی رنگهای سرخ، بنفش و ارغوانی معمول بوده است. تقلید در این دوره بیشتر در قالب، اندازه یا شکل جامگان بوده نه رنگ و نقش پارچهٔ آن.نقوش پارچههای ساسانی در تناسب و هماهنگی طرح و رنگ به نهایت درجة هنری رسیده بود. پارچهها مجموعهای از دوایر، رنگها، نقشها، اشکال هندسی، تصاویری از حیوانات، پرندگان و سواران در حال شکار، نقش شیر، فیل، شتر، عقاب و طاووس است... رنگها رنگ آسمانی، آبی لاجوردی و سبزو بعدها سفید، مشکی و زرد نیز اضافه شد. بافندۀ عصر سلجوقی علاقهای به رنگهای مجلل نداشت ولی تضاد سادۀ سیر و روشن رنگها را بهخوبی تشخیص میداد. بافندۀ این عصر فقط دو رنگ را ترجیح میداد، آبی کمرنگ یا سرمهای. سیاه و سبز را بر روی زمینهای به رنگ سفید یا سرخ بهکار میبرد. معمولاً طرح این پارچهها با نشانههای سلطنتی ایران یا علایم خانوادگی و سنن هنری قدیم ایران مانند عقاب، طاووس، شیر، ترنج یا هشتگوش، مرغابی، غاز، خرگوش و بوتههای نباتی تزیین میشد. بافندگان این دوره صحنههای لطیف و شاعرانه و مناظر طبیعی را از روی نقاشیهای معاصر خود تقلید میکردند. همچنین رنگهای آبی، زرد،سفید و سیاه را بهکار میبردند. در دوره صفوی معمولاً موضوع نقشه را از داستانهای شاهنامه با مناظری از شاهزادگان و شکارگاهها، لیلی و مجنون، گل و برگهای اسلیمی، پرندگان،حیوانت و ... انتخاب میکردند.
رنگهای مورد استفاده امروزی
آبی، دندانهفیلی، سبز پررنگ، لیمویی، الماسی (آبی کمرنگ) دارچینی کمرنگ، سبز، نارنجی، مشکی، سفید، آبی فیروزهای، طلایی، کِرم، گُلبِهی، سرمهای، قهوهای پررنگ، گُلی، گُلبیری، دارچینی پررنگ، بنفش بادمجانی، آبی پررنگ، قهوهای صورتی (چهرهای). البته رنگهای مختلف دیگری نیز در کارگاه مورد استفاده قرار میگیرد.
مشهورترین مراکز نساجی در دوره صفویه، شهرهای کاشان، اصفهان، یزد، هرات، تبریز، رشت، مشهد، قم، ساوه و... بودهاست. اما بافندگان شهرهای کاشان، یزد و اصفهان در بافتن پارچههای نقشدار شهرهٔ آفاق بودند.ولتر نویسنده و فیلسوف فرانسوی در یکی از آثار خود، شهر کاشان را بهدلیل مخمل و زریهای زیبا و کمنظیرش با شهر لیون فرانسه که مرکز صنایع ابریشم اروپاست همارز و برابر میداند
دیدگاه کاربران