چگونه در اسلام به عزت نفس و دوری از ذلت توجه شده است؟

اهمیت عزت نفس و دوری از ذلت از نظر اسلام

عزت نفس و دوری از ذلت:

یکی از اصول مهم اخلاقی که در زندگی همه امامان (ع) به طور مشترک آشکار بود. عزت نفس است که آنها دارای درجه عالی آن بودند و از هر گونه اموری که موجب ذلت می شود و نشانگر ذلت خواری بود دوری می جستند برای روشن شدن مطلب لازم است این اصل مهم را از نظرات گوناگون مورد بررسی قرار دهیم و با ذکر نمونه هایی از گفتار و رفتار امامان (ع) در این راستا درس مهم عزت نفس را از کلاس سازنده آنها بیاموزیم باید توجه داشت که مرز بین عزت و تکبر باریک است . از این رو گاهی موجب اشتباه می شود و افرادی خوی و متکبران را دارند و آن را به عنوان عزت نفس یاد می کنند چنانکه گاهی به عکس بعضی عزت افراد را بعنوان تکبر تصور می نمایند . همانگونه که مرز بین ذلت و تواضع نزدیک است . تواضع صفت نیکی است و ذلت صفت زشت و باید موارد هر کدام را شناخت تا ارزش به عنوان ضد ارزش یا به عکس اشتباه نشود از این رو شخص از روی اشتباه در تشخیص به امام حسین (ع) عرض کرد در تو تکبر وجود دارد . آن خضرت در پاسخ فرمود: بزرگی و کبریای مخصوص ذات پاک خداست . ( ولی در من غیرت وجود دارد که خداوند می فرماید: عزت مخصوص خدا و رسول او و مومنان است . درباره امام حسن (ع) نیز نظیر این سخن آمده آنجا که شخص به او عرض کرد ( در تو عظمت و بزرگواری وجود دارد) در پاسخ فرمود: بلکه در من عزت وجود دارد سپس آیه مذکور را تلاوت کرد. عزت بر اساس روایات اسلامی تنها در پرتو تقوا و بندگی خالص خدا و بستگی به خدا نه غیر خدا به دست می آید .

اهمیت عزت نفس و دوری از ذلت از نظر اسلام 1 - اهمیت عزت نفس و دوری از ذلت از نظر اسلام

معنی عزت نفس در اسلام:

عزت در لغت به معنی شکست ناپذیری است . عزیز یکی از صفات خداوند است که در قرآن ذات پاک خدا 92 بار با این صفت یاد شده است. عزت در مورد انسان نیز از همین ریشه سرچشمه می گیرد و به معنی حفظ آبرو و شخصیت و عدم کرنش و در یوزگی در برابر صاحبان زر و زور تزویر است که یک نوع شکست ناپذیری است چنین عزتی را قطعا در پرتو ارتباط محکم با صاحب عزت مطلق خدای عزیز می توان بدست آورد.

عزت نفس از دیدگاه قرآن:

قرآن مجید در سه مورد همه عزت را از آن خدا می داند و می فرماید: 1-همانا همه عزت از آن خداست 2- عزت مخصوص خدا و رسول او و مومنان است 3- آیا آنان (منافقین) عزت را در نزد غیر خدا می جویند (با اینکه) قطعا همه عزت در نزد خداست و در آیه 10 فاطر می خوانیم کسی که خواهان عزت است باید از خدا بخواهد چرا که تمام عزت برای خداست.

ارزش عزت نفس از دیدگاه روایات :

عزت نفس در روایات اسلامی به عنوان یکی از ارزش های مهم و بسیار والا یاد شده اکنون میان صد ها روایت چند روایت به گفتار امامان می پردازیم امام حسن مجتبی (ع) می فرماید: هر گاه خواستی عزت بدون داشتن فامیل و شکوه بدون سلطنت را بیابی از ذلت نافرمانی خدا به سوی عزت اطاعت خدا خارج شو . در اسلام از هر چیزی که زمینه ساز برای ذلت انسان می شود از تقاضا و درخواست از اشخاص نهی شده. حضرت پیامبر روزی به اصحاب خود فرمود: آیا با من بیعت نمی کنید اصحاب عرض کردند (ای رسول خدا) ما با تو بیعت می کنیم پیامبر فرمود: با من چنین بیعت کنید که هیچ چیز را از مردم تقاضا نکنید از این ماجرا به بعد اصحاب به قدری مراقب بودند از کس سوال و تقاضا نکنند که حتی اگر سوار بر مرکب بودند و تازیانه از دستشان بر زمین می افتاد به کسی نمی گفتند آن را به ما بده بلکه خودشان پیاده شدند و آن را بر میداشتند.

عزت در گفتار امام حسین (ع):

امام حسین (ع) درباره ماجرای کربلا و بیعت نکردن با یزید درباره عزت نفس و دوری از ذلت بسیار سخن گفت: می فرماید: 1-مرگ با عزت بهتر از زندگی با ذلت است 2- مرگ بهتر از ننگ ذلت در برابر یزید است نه به خدا سوگند دست ذلت به سوی شما دراز نمی کنم و همچون بردگان نمی گریزیم.