پس از پایان جنگ جهانی دوم دوبلوک شرق (کمونیسم) و غرب (کاپیتالیسم) بار دیگر در برابر هم قرار گرفتند. آنها این بار، بدون درگیری نظامی، دسته بندی جدیدی را در جهان به وجود آوردند که مهم ترین ویژگی آن، رقابت های نظامی و هسته ای بود. در این مقاله با اوضاع جهان در این دوره که به عصر جنگ سرد معروف است، آشنا می شوید.
حدود سه ماه پیش از پایان جنگ و درحالی که نشانه های شکست آلمان و متحدانش آشکار شده بود، سران دولت های متفق در یالتا گرد هم آمدند تا درباره آینده جهان و به ویژه سرنوشت آلمان مذاکره کنند. در این نشست توافق شد که آلمان خلع سلاح و از داشتن نیروی نظامی محروم گردد و هریک از دولت های متفق به علاوه فرانسه، بر بخشی از خاک آن کشور تسلط یابند. در واقع کنفرانس یالتا رقابت زودهنگام فاتحان جنگ جهانی دوم برای سهم خواهی از غنائم جنگی و تقسیم جهان میان خود بود و سرآغازی بر بروز اختلاف میان متفقین و شکل گیری بلوک های متخاصم شرق و غرب شد. در این کنفرانس، روس ها خواهان محاکمه و اعدام تمامی سران و فرماندهان آلمانی و ژاپنی به عنوان جنایتکار جنگی بودند، امّا آمریکا و انگلستان با این تقاضا مخالفت کردند و در نتیجه دادگاه نورنبرگ فقط تعدادی را به مرگ و شماری را به حبس محکوم کرد، عده ای نیز تبرئه شدند.
جنگ سرد به حالتی از روابط دو یا چند کشور گفته می شود که در آن دو طرف در حال کشمکش و رقابت سیاسی، اقتصادی، ایدئولوژیکی )عقیدتی( و نظامی هستند و بدون آن که از طریق جنگ افزارهای نظامی با هم درگیر شوند، در جنگ روانی و تبلیغاتی با هم درگیرند دوران جنگ سرد جنگ سرد به حالتی از روابط دو یا چند کشور گفته می شود که در آن دو طرف در حال کشمکش و رقابت سیاسی، اقتصادی، ایدئولوژیکی )عقیدتی( و نظامی هستند و بدون آن که از طریق جنگ افزارهای نظامی با هم درگیر شوند، در جنگ روانی و تبلیغاتی با هم درگیرند.
پس از جنگ جهانی دوم دولت آمریکا با استفاده از برتری اقتصادی، سردمداری کشورهای سرمایه داری را در رقابت با کشورهای کمونیستی عهده دار شد. از آنجا که، بیشتر، اروپای غربی در اثر جنگ خراب شده و آسیب دیده بود، آمریکا تصمیم گرفت از طریق کمک های مالی، این کشورها را به نحوی بازسازی و سپس آنها را وارد پیمان های نظامی ضد شوروی کند؛ بدین منظور، جرج مارشال وزیر خارجهٔ آمریکا در زمان ریاست جمهوری «ترومن » طرحی را ارائه کرد که طبق آن، برای مقابله با نفوذ کمونیزم و همچنین بازسازی اروپا، به کشورهای اروپای غربی کمک های فنی و
مالی پرداخت شود. ترومن، رئیس جمهور آمریکا به منظور توسعهٔ نفوذ و تحمیل سلطهٔ آن کشور بر سایر کشورها، چهار برنامهٔ مهم را به اجرا درآورد:
اصل اوّل: کمک به سازمان ملل و تقویت آن
اصل دوم: کمک اقتصادی به کشورهای جهان آزاد
اصل سوم: نیرومند ساختن ملل آزادی خواه منظور جهان آزاد در برابر نفوذ و گسترش کمونیزم
اصل چهارم: کمک به کشورهای کم رشد در زمینه های اقتصادی و فرهنگی برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم
اصل چهارم در کشورهای خاورمیانه اجرا شد، و بر اساس آن در زمینه های اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی به کشورهای این منطقه کمک هایی صورت گرفت. برای اجرای این برنامه، در وزارت خارجهٔ آمریکا، اداره ای به نام ادارهٔ خاور نزدیک تأسیس شد.
(3 votes, average: 4,67 out of 5)Loading...
دیدگاه کاربران