چگونه با هنر سرمه دوزی آشنا شویم؟؟
سِرمِهدوزی دوخت انواع ملیله فلزی روی پارچههای نفیس محکم از جمله ترمه است، که به همین دلیل ترمهدوزی و ملیلهدوزی هم گفته میشود.
سِرمِهدوزی دوخت انواع ملیله فلزی روی پارچههای نفیس محکم از جمله ترمه است، که به همین دلیل ترمهدوزی و ملیلهدوزی هم گفته میشود.
سرمهدوزی، یکی از دوختهای تزیینی و از هنرهای اصیل و با قدمت ۲۵۰۰ تا سههزارساله ایران است.
این هنر اصیل و زیبا، در ابتدای ظهور تمام موادش دستساز و از جنس طلا و نقره بودهاست اما در طول زمان به دلیل گران بودن این مواد و بالا رفتن هزینهها و قیمت تمامشده مصنوعات آن عوض شد. در گذشته این دوخت برای تزیین لباس، پردههای مجلل تالارها، سر آستینها، یخه حاشیه لباس و روسری، رو رختخوابی و... استفاده میشد اما امروزه استفاده از آن گسترش بیشتری پیدا کرده و بر جنبههای تزیینی و دکوراتیو آن افزوده شدهاست.
سرمه(ملیله فلزی) از الیاف طلا و نقره که تابیده و فنری شده تهیه میشود و بعلت تلالو خاصی که دارد استفاده میشود سرمهدوزی بشکل ملیلهدوزی که قطعات نقره و طلا به شکل مفتول تو خالی بوده از زمان هخامنشیان و ساسانیان رایج گشته و در زمان صفویان به اوج خود رسیدهاست و اکنون با الیاف بدل طلا و نقره تهیه میشود و به همین دلیل در سطح گسترده مورد استفاده عوام میباشد و در گذشته جهت لباس و پرچم و روکش مقابر و پرده خانه خدا به کار میرفتهاست.
امروزه سرمهدوزی برای وسائلی مثل رومیزی، روتختی، سجاده، جانماز، جلد قرآن و روکش جعبه دستمال کاغذی و تابلو و دوخت کمند و نظائر آن بکار میرود. طرحهای سرمه دوزی معمولاً انواع بته جقه است که در طرح پارچه ترمه نیز همین طرح به کار میرود طرحهای دیگر؛ گل وبته، گلهای شاهعباسی و غیرهاست و تقریباً مثل گلدوزی در طرح محدودیتی ندارد اما پیاده کردن طرح طبق شیوه و روشهای خاصی حاشیه و گوشه مطابق و مناسب وسایلی که تهیه میشود میباشد. مراکز سرمهدوزی در ایران شهرهای اصفهان، یزد، کاشان و تهران است.
نقوش متعددي كه در سرمه دوزي بكار گرفته مي شود عبارتند از : انواع گلهاي گلداني و صحرايي و حاشيه اي و جناغي، حرابي، محرماتي راست و كج، انواع بته جقه اي ها، سروي، سروچه، گل بادامي، انواع خطوط و كلمات بخصوص خطوط طغرايي معمايي، مثني، ديواني، گلزار، اسليمي و ختايي، نقوش حيواني و انساني، انواع پرندگان بخصوص طاووس، جغد، خوشه هاي انگوري، انواع ميوه ها، ستاره ها، ترني و سر ترنجي و نيم ترنجي و كتيبه اي و غيره.
دیدگاه کاربران