علوم را چگونه مطالعه کنیم؟
با این که در علوم مختلف با موضوعات مختلف سرو کار دارید و باید در مطالعه ی هر موضوع علمی به نکات خاصی توجه کنید اما علوم در اصل مشترک هستند . علم نتیجه ی کنجکاوی ، تیزبینی و قدرت تحلیل و تفسیر است . بنابراین یک سری توانایی ها و مهارت ها هست که در مطالعه ی همه ی علوم مشترک است . برای مطالعه ی درس های مختلف علوم به این نکته ها توجه کنید:
اولین قدم برای مطالعه ی همه ی درس ها و از جمله علوم این است که بدانید موضوع آن درس چیست و چرا باید آن درس را مطالعه کنید ؟ آگاهی از این موضوع مهم ، هم باعث می شود تا درس را بهتر بفهمید و هم به شما انگیزه ی لازم برای درس خواندن را می دهد .
هیچ کس با یک بار خواندن هر متن همه ی مطالب آن را متوجه نمی شود . بنابراین اگر درسی را می خوانید و همه ی آن را متوجه نمی شوید زود ناراحت نشوید و پیش خودتان فکر نکنید که در این درس بی استعداد هستید . برای فهمیدن مطالب علاوه بر اینکه باید چند بار مطلب را بخوانید ، لازم است در کلاس هم حواس تان جمع باشد و جاهایی که لازم است از دیگران کمک بگیرید و بپرسید .
در متن های علمی توضیحات کوتاه است و هر درس ممکن است چند صفحه بیشتر نباشد . اما باید توجه کنید که در هر بند (پاراگراف ) یک یا چند مفهوم یا اصطلاح علمی هست ، که هدف فهمیدن آن هاست . پس در خواندن علوم ، اینکه چند صفحه خوانده اید اصلا مهم نیست ، مهم این است که چقدر مطالب را فهمیده اید .
مطالب درس علوم (وهر مطلب علمی ) را باید آهسته ( با سرعت کم ) بخوانید و درباره ی مفهوم های آن فکر کنید .
بعد از خواندن هر بند(پاراگراف) از خودتان بپرسید مهم ترین مفهوم این بند چیست ؟ شاید بد نباشد آن مفهوم را در چند کلمه در حاشیه ی آن صفحه یا برگه ای جداگانه یادداشت کنید . خلاصه کردن مطالب با زبان خودتان ، به شما نشان می دهد که مطالب را چه قدر فهمیده اید . تا مطلبی را خوب متوجه نشوید نمی توانید آن را به زبان خودتان بیان کنید .
بعصی ها زیرنکته های مهم خط می کشند یا آن را با ماژیک مخصوص رنگی می کنند . این روش خوبی است اما این کار وقتی بی فایده می شود که بعصی بچه ها به خاطر بی توجهی و از روی عادت زیر همه ی مطالب کتاب خط می کشند یا آن را رنگی می کنند. معنی این کاراین است که اصلا به مطالب مهم توجهی ندارند یا آن ها را نفهمیده اند . این کار ارزشی ندارد و فقط عادت است .
در علوم خیلی مطالب هست که باید حفظ شوند . اما باید توجه کنید که حفظ کردن بدون توجه به مفهوم و معنی آن ها هیچ کمکی به یادگیری علوم نمی کند . باید بدانید اگر مفهوم چیزی را که حفظ می کنید و ربط آن را به مطالب قبلی بدانید ، آن را راحت تر حفظ می کنید و راحت تر به خاطر می آورید .
بینید در هر بخش از درس چه مفاهیمی وجود دارد ، آیا همه ی این مفاهیم را می شناسید ، آیا آن ها را می فهمید . بد نیست فهرست کاملی از مفاهیم هر بخش تهیه کنید و برای هر کدام به زبان خودتان توضیحاتی بنویسید .
علوم را نمی شود به صورت فشرده یاد گرفت . بنابراین به جای این که هفته ای یک روز چند ساعت علوم بخوانید باید حداقل روزی نیم ساعت مقدار کمی مطلب ، اما به صورت عمیق ، بخوانید . البته آن ها که خیال خودشان را راحت می کنند و تا شب امتحان به درس ها سری نمی زنند نباید انتظار داشته باشند چیزی را عمیق بفهمند .
قبل از کلاس ، درس جدید را مطالعه کنید و اگر نمی توانید ، حداقل به آن نگاهی بیاندازید . با این کار توضیحات معلم را بهتر می فهمید ، بهتر سؤال می کنید ، بهتر یادداشت می کنید و درس را عمیق تر متوجه می شوید .
خیلی وقت ها موقع مطالعه ی مطلبی فکر می کنید آن را فهمیده اید ، اما اگر بخواهید آن را برای کسی توضیح دهید تازه متوجه می شوید آن طور هم که فکر می کردید نبوده . بنابراین یکی از بهترین روش ها این است که بعد از مطالعه ی هر مطلب ، آن را با صدای بلند برای خودتان توضیح دهید . این روش را می توانید برای حل مسئله هم استفاده کنید . یعنی با صدای بلند بگویید مسئله درباره ی چیست ، چه می خواهد و چه راه هایی برای حل آن به فکر تان می رسد.
مسئله ی درسی به خودی خود ارزشی ندارند . مسئله ها برای فهم بهتر و عمیق تر مفاهیم علمی طرح می شوند . بنابراین هرچه مفاهیم علمی را بهتر بفهمید مسئله ها را راحت تر حل می کنید . و هر مسئله ای را که نتوانستید حل کنید باید ببینید چه مفهومی را خوب متوجه نشده اید که نمی توانید آن را حل کنید .
مسئله ها را خودتان حل کنید . خیلی وقت ها مسئله هایی را معلم و دوستان تان در سر کلاس حل می کنند و شما می بینید و فکر می کنید که شما هم می توانید . اما وقتی می خواهید همان مسائل راحل کنید نمی توانید . علت این است که فقط تماشاچی بوده اید . تا وقتی خودتان به مسئله ها فکر نکنید و انواع راه حل ها را امتحان نکنید از توانایی خود مطمئن نباشید .
سعی کنید در حل مسئله ها حداکثر تلاش خود را انجام دهید . تا در مسئله ای گیر کردید فورا سراغ کتاب های کمکی یا دیگران نروید . با این روش فکر شما همیشه بسته می ماند و به دیگران وابسته می شوید . اگر قدری به خودتان زحمت دهید و تلاش کنید کم کم در حل مسئله مهارت پیدا می کنید .
اگر مجبور شدید از دیگران کمک بگیرید همان اول منتظر راه حل کامل نباشید بلکه اول چند راهنمایی بخواهید تا با کمک آن ها دوباره به حل مسئله فکر کنید.
ثابت شده است اگر بعد از هر مطالعه ، آن چه را که خوانده اید مرور کنید مطالب زیادتر و برای مدت زمان بیشتری در حافظه شما باقی می ماند .
آشنایی با روش های حل مسئله به شما کمک می کند تا مسئله ها را با آگاهی بیشتر و سریع تر حل کنید و در ضمن بتوانید برای دیگران بهتر توضیح دهید .
نکته :
موقع خواندن کتاب های علوم از خودتان بپرسید :
آیا واقعا این مطلب درست است ؟
آیا این مطلب با چیزهایی که از قبل می دانستید جور در می آید ؟
فوق العاده هست مطلب ?????
خیلی ممنونم از لطف و توجه شما
ممنون از مطلب کامل تون
خیلی ممنون از توجهتون