به نام خالق زیبایی
یکی از معضلات پزشکی در کشورمان ، بیماری آسم است . آسم یکی از کهن ترین بیماری های شناخته شده بشر است و همراه بشر در جستجوی درمان واقعی آن بوده است و لی علی رغم این تلاش ها هنور می توان گفت که دانشمندان توانسته اند آن را تا حدودی کنترل نمایند .
بیماری آسم یکی از کهنترین بیماری های بشر است. اسناد و مدارک معتبر حاکی از آن است که یونانیان باستان بخوبی این بیماری را مورد توجه قرار داده بودند. کلمه آسم (Asthma) خود یک کلمه با ریشه یونانی است و به معنای تنفس با دهان باز می باشد. مصری های باستان نیز با برای مقابله با حملات تنگی نفس ناشی از این بیماری از بخورو یا جوشانده گیاه بلادُون یا شابیزک استفاده میکردند این گیاه خواص آتروپینی دارد و مسمومیت با آن بسیار خطرناک است.
در چند دهه اخیر به دنبال آلودگی های کره زمین ،آسیب دیدن لایه اوزون در جو زمین،وجود غبارهای صنعتی ،افزایش شیوع بیماری تنفسی مخصوصا در کودکان ،استفاده بی رویه و خارج از کنترل افزودنی های شیمایی و نگهدارنده در مواد غذایی و بسیاری دیگر از عوامل زمینه ساز ، باعث گردیده است تا شیوع بیماری آسم ، خصوصا در جوامع صنعتی رو به افزایش گذارد. برطبق مطاله جهانی تحت عنوان (ISAAC) که در سال های اخیر صورت گرفته است میزان شیوع بیماری در کودکان ایرانی در حدود 10-15 درصد می باشد که البته رقم قابل توجهی است. در حال حاضر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در حدود 300 میلیون نفر روی کره زمین مبتلا ببه بیماری آسم می باشند که تا سال 2025 این رقم به 400 میلیون نفر خواهد رسید.
بیشتر علت فوت ناشی از این بیماری ناشی از تخمین نادرست وضعیت تنفسی بیماران است.آنچه که منجر به این امر می شود ناشی از دو عامل است :
بر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) سالانه در حدود 250000 نفر به دلیل بیماری آسم در دنیا فوت می شوند.
یکی دیگر از مشکلات ناشی از آسم،عواقب این بیماری روی کیفیت زندگی افراد در جنبه های مختلف زندگی از جمله روابط خانوادگی،اجتماعی،حضور و در مدرسه و انجام امور و مشغله های زندگی می باشد.
بستر های مکرر در اورژانس یا بیمارستان ،اختلالات خواب شبانه ،هزینه های گزاف تهیه دارو،ترس و اضطراب از بروز یک جمله قریب الوقوع تنگی نقس و بسیار دیگر از مشکلات ناشی از این بیماری باعث دگرگونی های جدی در وضعیت زندگی این بیماران می شود.
این بیماری در تمام دنیا به دلیل داشتن سیر مزمن وشدت و ضعف هایی که در مراحل بالینی خود دارد جز بیماری های پزهزینه و محسوب می شود. هزینه های این بیماری که شامل تهیه دارو ، بستری های مکرر در اورژانس یا بیمارستان، اختلالاتی را که در عملکرد های فردی ایجاد می نماید و نهایتا هزینه هایی که باید صرف مشکل دوم ناشی از این بیماری ، یعنی مشکلات روحی - روانی مثل اضطراب و افسردگی شود باعث از کار افتادگی و کاهش درآمد بیماران می شود. متاسفانه در حال حاضر در کشورمان کمتر شاهد تشکل ها یا گروه های حامی بیماران آسمی هستیم و لزوم چنین اورگان هایی که از لحاظ مالی این بیماران را یاری نماید یک نیاز اساسی است.
بیماری آسم ممکن است در همان اوایل دوران شیرخوارگی شروع به پدیدارشدن نماید لیکن تا سنین قبل از مدرسه نمی توان بطور دقیق آن را تشخیص داد. خِس خِس سینه که غالباً در دوران شیر خوارگی پدیدار میشود ،در اکثریت موارد ناشی از عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی است.بروز این خِس خِس های سینه در این دوران نمی تواند پیشگویی کننده ابتلا به بیماری آسم در سال های بعد باشد،لیکن کودکانی که خِس خِس های آنهای ادامه پیدا میکند به نظر می رسد که مبتلا به یک آسم آلرژیک باشند.
تماس با آلرژن ها (عوامل آلرژی زای محیطی شامل خوارکی یا استنشاق ) نقش بسیار مهمی را در آسم کودکان دارند.سیر بیماری آسم در کودکان را نمی توان به درستی عنوان نمود ولی در برخی از مطالعات طولانی ملاحضه گردیده است که 30-50 درصد کودکان (بخصوص جنس مذکر) تا سن بلوغ همراه بهبود خود به خودی در بیماری هستند ولی گاهی ممکن است آسم کودکان را تبدیل به آسم بالغین نشان دهد.
ژنتیک : شواهد بسیاری محکمی دال بر بر وجود ریشه های ژنتیکی وارثی برای این بیماری وجود دارد. در برخی از مطالعات تاثیرات را 30-75 درصد را نشان می دهد
آتوپی : عبارت است از واکنش شدید سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل آلرژی زای محیطی در مقایسه با افراد استعداد آتوپی. یکی از شیوه های بررسی آتوپی تست خراش جلدی با برخی از آلرژن های غذایی،خوراکی و یا هوایی می باشد که توسط متخصص آلرژی صورت می پذیرد.
بیش تحریک پذیری با حساسیت راه های هوایی : به معنای آن است که این افراد به دنبال مواجهه با برخی از محرک ها، به خصوص استشاقی،دچار تنگی های راه های هوایی می شوند این مسئله هم یک استعداد ژنتیکی است و هم در افراد دارای آتوپی دیده میشود.
جنس،نژاد و قومیت : آسم کودکان بیشتر در پسرها ملاحضه می شودتا دخترها. این میزان شیوع بیشتر در پسرها می تواند احتمالا به دلیل تنگ تر بودن و یا مقاومت بیشتر راه های هوایی در آن ها باشد لیکن این تفاوت تا سن 15 سالگی از بین می رود.سنین بلوغ و بعد از آن میزان شیوع آسم در نژاد ها و قومیت های مختلف می شود.
آلرژن ها و حساس کننده های شغلی و صنعتی مهم ترین علل آسم می باشد. یک سوال اساسی این است که عوامل یاد شده آی علت اولیه بیماری آسم هستندو یا صرفا باعث بروز حملات تنگی نفس در بیمار مبتلا به آسم می شوند؟؟ مطالعات زیادی ارتباط بین تماس با آلرژن و شیوع آسم را نشان داده اند.
1-هیره یا مایت : به نظر می رسد که در کل جوامع بشریت،مایت شایعترین عامل آلرژی زای خانگی باشد. تماس با آن در اوایل عمر می تواند میزان حساسیت به آن را بالا ببرد ولی البته میزان بروز آسم را بیشتر نمیکند.گرد و غبار منزل محتوای بسیاری از ذرات اورگانیک (زنده) و غیراورگانیک (غیرزنده) می باشد. این ذرات شامل : فیبرهای گیاهی و چوب،اسپور قارچ ها،گرده گیاهان،مدفوع حشرات و یا لاشه حشرات،شوره های تن حیوانات (سگ و گربه) مایت و مدفوع مایت می باشد.
قسمت های مختلف مایت آلرژی زا می باشند،از جمله بزاق و مدفوع آن. مایت یک حشره میکروسکوپی است از خانواده عنکبوتیان و با 8 عدد دست و پا، که اندازه آن تنها 0/3 میلی متر است.تغذیه مایت از شوره ها و پوسته های کنده شده از بدن انسان و تغذیه یا حیوانات خانگی است که روی آن ها قارچ و مخمر رشد کرده است.
آلرژن گربه یکی از حساس کننده های قوی راه هوایی است. بیشترین قسمت بدن گربه که ایجاد آلرژی زایی می کند در نواحی پوست خصوصا ناحیه صورت،ترشحات چرب بدن و ادرار آن است ( بزاق فاقد آلرژی زایی می باشد) این ذرات به صورت معلق در هوا و با سایز بسیار کوچک (کمتر از 5 میکرون) برای ساعت ها می توانند در فضای اتاق معلق باشند و به راحتی وارد راه های هوایی شوند. در منازلی که گربه قبلا حضور داشته است،به مدت 4-6 ماه بعد همچنان آلرژی های آن در خانه باقی می ماند
آلرژن آن ها تقریبا مشابه گربه است. بیشترین حساسیت زایی سگ به خاطر مو و شوره هایی تن این حیوان می باشد
اخیرا حتی در کشور ما،نگهداری جوندگانی مثل موش،هامستر،سنجاب و خوکچه هندی رواج یافته است. بیشترین میزان آلرژی زایی این حیوانات به دلیل ادرار آن ها می باشد
معروف ترین آنها که بخصوص در حمام و آشپزخانه، بیشترین آلرژی زایی را دارند سوسک حمام می باشد که گونه های مختلفی دارند قسمت های مختلف این جانور آلرژی زاست از جمله مدفوع،ترشحات بد بوی بدن که از خود رها می کنند و حتی لاشه این جانور که پس از مدتی متلاشی شده و در فضا پخش می شود.
می توانند عامل انرژی زای داخل و خارج منزل باشند. در داخل منزل خصوصا اگر قدمتی بیشتر از 10-15سال داشته باشند و یا دارای رطوبت باشند به وفور یافت می شوند. کپک ها و قارچ ها قادرند تا به خوبی در پوشال کولر،دستگاه های تهویه و دستگاه های بخور به خوبی رشد و تکثیر نمایند.
به طور کلی شایع ترین آنها شامل قارچها ، و گرده های گیاهان است
این گرده ها زمان گرده افشانی درخت ها ،علف های هرز و چمن ها ایجاد می شود. با توجه به زمان گرده افشانی گیاهان می تواند در پرهیز از آنها مفید باشد. معمولا درخت ها (بسته به منطقه آب و هوایی) حدودا در اواخر زمستان و در طی فصل بهار گرده افشانی دارند. در مورد چمن ها و خانواده گندمیان که گیاهانی هستند با ساقه هایی بلند و نازک در طی فصل تابستان گرده افشانی دارند.
در مناطق مرطوب و شرجی به خصوص در شمال ایران به وفور یافت می شوند. بسته به موقعیت آب و هوایی منطقه، حتی میتوانند در کل سال گرده زدایی نمایند. به دنبال بارش باران این گرده ها در ابتدا در فضای اطراف پخش می شوند ولی پس از چند دقیقه از شروع باران، ذرات معلق به هم چسبیده و فرو میریزد. بنابراین فردی که آلرژی به قارچ ها دارد، در عرض چند دقیقه اول بارش باران حتما از ماسک استفاده نماید. مشابه همین امر در مورد گرده گیاهان نیز رخ می دهد.
لیست وسیعی از این عوامل حساسیت زا در محیط کار وجود دارد که در جدول زیر به آن اشاره می شود
نوع شغل یا محیط کار | عوامل حساسیت زا |
| پروتئین حیوانی | |
| 1-کارخانجات نگه داری دام و طیور 2-کارخانجات تهیه غذا | پر،پشم،کرک،ادرار مدفوع،شوره پوست،آمیلاز،پاپائین،پروتئین تخم مرغ،غذاهای دریایی |
| پروتئینهای گیاهی | |
| 1-نانوایی 2-کشاورزی و انبار سیلو 3-کارکنان بیمارستان، پرستاران،اتاق عمل | آمیلاز،آرد گندم،مایت،کاه،یونجه،قارچ و کپک،پروتئین سویا،لاتکس |
| مواد شیمیایی اورگانیک و غیر اورگانیک | |
| 1-پالایشگاه ها 2-معادن 3-آرایشگاه ها 4-صنایع لاستیک | وانادیوم،نمک های پلاتین،نمک کروم،غبارهای گوگردی،زغال سنگ،پرسولفات،تولوئن،ایزوسیونات،آکریلات |
عواملی هستند که به نظر نمی رسد خود آغازگر بیماری آسم باشند ولی تشدید کننده بیماری بوده و یا باعث مقاومت به اقدامات درمانی می شوند که شامل :
1- دخانیات
همیشه این اعتقاد و توافق کلی در درمان آسم وجود دارد که، بیمار مبتلا به آسم تحت اقدامات درمانی کامل، اگر تحت تاثیر دود سیگار باشد، هرگز بیماری آسم او کنترل نخواهد شد. بیشترا ز 4500 ترکیب شمایی در دود سیگار وجود دارد که خطرناک ترین آنها هیدروکربن های چند حلقه ای، مونواکسید کربن، دی اکسید کربن، نیتریک اسید، نیکوتین و آکرولئین است
عبارت اند از تجمعات اتمسفریک که باعث تحریک راه های هوایی انسان و حیوانات می شوند که خود به 2 گروه داخل منزل و خارج منزل تقسیم می شود.
آلاینده های خارج منزل : شامل مه دود کارخانجات صنعتی از جمله غبار های گوگرد و نیز مه دود ناشی از کارخانجات شیمیایی-گیاهی از جمله اوزون و اکسید نیتروژن و همچنین سوخت های دیزلی ماشین آلات
آلاینده های داخل منزل : سوخت گاز طبیعی که تولید مونواکسید می کند - استفاده از چوب برای نولید حرارت (به خصوص در شومینه) - استفاده از براق کننده مبلمان و اثاثیه (پولیش) - استفاده از رنگ های پلاستیکی که تولید ایزوسیونات می نماید که شایع ترین عامل آلرژی زای صنعتی می باشد که در کارخانجات پلاستیک و کائوچو نیز یافت می شود.
بیماری آسم در کودکان و بزرگسالان دیر تشخیص داده می شوند و زمانی که بیمار علائم شدید و پیشرفته داشته و مراجعات مکرر به بیمارستان دارد، بیماریشان تشخیص داده می شود. در این زمان ممکن است به دلیل استقرار مزمن التهاب در راه های هوایی پدیده بازسازی صورت گیرد. چنانچه پدیده بازسازی رخ دهد، راه های هوایی بسیار سفت و سخت می شوند و آسم در مرحله غیربازگشت قرار خواهد گرفت اقدامات درمانی ممکن است دیگر موثر واقع نشوند. یکی از مهم ترین عوامل این است که، خود فرد به دلیل سیر طولانی پیشرونده آن، در اویل امر که شدت بیماری خفیف است، متوجه تنگی راه های هوایی خود نشود. در این زمان فرد ممکن است به هنگام ورزش، خندیدن و یا گریه کردن دچار سرفه یا خس خس سینه شود و یا در کودکان به دنبال سرماخوردگی، دچار سرفه های طولانی یا تنگی نفس شوند و این امر بخصوص در سنین زیر 5 سال معمولا به حساب یک عفونت ویروسی گذاشته می شود.
شش نکته هدایت کننده جهت بررسی بیشتر از لحاظ بیماری آسم :
در صورت وجود یک یا چند مورد از نکات هدایت کننده، فوق لازم است تا فرد توسط یک فوق تخصص آسم یا آلرژی و یا ریه، مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.
اقدامات زیر جهت به حداقل رساندن عوامل حساسیت زای منزل به خصوص مایت،سوسک و کپک ها می باشد:
این مسئله بخصوص در مورد گرده گل ها و گیاهان، قارچ ها و کپک ها و غبار کارخانجات صنعتی است:
این عوامل بخصوص در کودکان دارای اهمیت است.به هیچ عنوان بدون مشورت با یک متخصص آلرژی و پس از ارزیابی دقیق، خودسرانه و غیر منطقی در مورد قطع غذا انجام ندهیم. قطع بدون دلیا غذاهایی مثل شیر-گندم-سویا و غیره باعث سوء تغذیه در بیمار می شود. یک عامل ناشایع برای بیماری آسم است و بیشتر در سنین زیر 2 سال وجود دارد و اکثرا در صورت وجود، نسبت به یک یا دو عامل غذایی است و نه نسبت به لیست عظیمی از غذاها.
برخی از عوامل محرک یا تشدید کننده آسم
| گروه دارویی | نام دارو |
| مسکن ها: | ایبوپروفن-آسپرین-دیکلوفناک سدیم |
| آرام بخش ها | دیازپام-لورازپام-اگزازپام |
| ضد تشنج | فنی توئین-فنوباربیتال |
| بتابکولرها | پروپرانول-اتنولول |
| مواد مخدر | هروئین-کوکائین |
تاکنون نظرات متفاوتی در مورد اثر بخشی واکسن آنفولانزا در پیشگیری از حملات آسم ارائه گردیده است لیکن آخرین مستندات بیشتر روی تلقیح آن به طور سالیانه در کلیه بیماران با مشکلات مزمن ریوی از جمله بیماری آسم تاکید دارند
چمن ها و خانواده گندمیان : گیاهانی هستند که با ساقه های بلند و نازک در طی فصل تابستان گرده افشانی دارند
علف های هرز که معمولا دارای ساقه های کوتاه ولی گوشتی و ضخیم به همراه برگ های پهن می باشند در اواخر تابستان و در طی فصل پاییز گرده افشانی دارند.
معمولا درخت ها (بسته به منطقه آب و هوایی) حدودا در اواخر زمستان و در طی فصل بهار گرده افشانی دارند
(2 votes, average: 2٫50 out of 5)Loading...
خوب بود موفق باشید
ممنونم آقای باقری ♥
با تشکر از مطلب مفیدتون
دوست عزیزم حسین جان مرسی ♥♣
من بچگی از اسپری های ضد سرفه استفاده میکردم الان هم هروقت فعالیت بدنی زیاد داشته باشم سرفه های غیر قابل تحمل و کنترل دارم. ممکنه آسم داشته باشم؟
عزیزم تو بیماری زامبی داری
😓😓
نه دوست عزیز
متاسفانه امروزه راه های پیشگیری ار آسم با توجه به
مصرف دخانیات و آلودگی های هوا و چاقی و عدم ورزش و…. نادیده گرفته میشود که نتیجه آن افزایش این بیماری در بین افراد میباشد.
بله ۱۰۰% علی جان ♥
مطلب خیلی کاربردی و مفیدی بود
با سپاس از شما دوست عزیز
امید است افراد با توجه به این مطلب در بهبود سبک زندگی و سلامت خود شیوه ای جدید و بهتر را برگزینند.
مفید بود
سلام معمولا کسانی که آسم دارند قبول نمیکنند که بیماریشان حساس هست مطالبتون افراد آسمی را آگا ه تر میکند.